Twee weken geleden was ik bij een uitvaart. Die van Pauline. Begin zestig, een prachtige vrouw die midden in het leven stond. Ze had nog zoveel te leven, zoveel om voor te gaan, en ineens was het voorbij.
Ik was erbij als fotograaf. Tijdens de condoleances, bij het afscheid, en in al die waardevolle momenten daartussen. En ik voelde het overal. De liefde. De verbinding. Alles werd gezegd. Alles gedeeld. Met aandacht, met zachtheid, met zoveel warmte. Niets bleef onuitgesproken. En juist dat maakte het zo bijzonder.
Haar dochter gaf me een waardevolle les. Ze had een paar maanden geleden een brief aan haar moeder geschreven, met daarin wat Pauline écht voor haar betekend had. Omdat de woorden zo puur en oprecht waren, besloot ze deze tijdens de dienst te delen. Alles wat ze wilde zeggen, stond erin. Liefdevol, eerlijk, vol gevoel. En juist omdat ze niets had laten liggen, bleef er niets onbesproken. Dat was zó mooi en krachtig. Een moment dat ik nooit zal vergeten.
Ook haar zoon had zijn speech met zorg voorbereid. Hij herschreef hem nog vlak voor de dienst, kleine aanpassingen, vol aandacht en liefde. Hij sprak over zijn moeder zoals alleen een zoon dat kan. Puur, vanuit zijn hart. Je voelde de band, de trots, het gemis.
En dan haar man. Zijn woorden, zijn aanwezigheid, de manier waarop hij terugblikte op hun leven samen, het raakte me. Het ging over vroeger, over waar ze samen voor stonden, hoe ze hun kinderen hebben grootgebracht. Alles werd met liefde uitgesproken. Alles klopte.
Elke uitvaart leert me iets. Geen afscheid is hetzelfde. Maar één ding is altijd voelbaar, liefde. En die probeer ik vast te leggen. Niet het verdriet, maar de verbinding. De zachtheid. De herinnering.
Er werden bloemen gelegd op de kist. Met aandacht en liefde, samen, in stilte. Er werd gesproken en geproost. Er werd Moët opengetrokken, omdat Pauline van het leven hield. En dat leven mocht gevierd worden.
Ik stond erbij, keek, luisterde, voelde. En zonder dat ik haar ooit gekend had, kende ik haar ineens zó goed. Door de mensen om haar heen. Door alles wat ze achterliet.
